Vulkanisme in de Eifel
Het vulkanisme in de Eifel begon ongeveer 45 miljoen jaar geleden. In de tussentijd hebben er twee grote vulkaanfasen plaatsgevonden:
De eerste vond in het geologisch tijdvak Tertiair tussen 45-35 miljoen jaar geleden plaats en concentreerde zich ruimtelijk op het gebied tussen Ulmen en Adenau, wat nu bekend staat als Hocheifel-vulkaanveld.
De tweede fase is nog niet zo lang geleden en begon ongeveer een miljoen jaar geleden en duurt tot ongeveer 10.000 jaar geleden. In deze periode ontstonden in de Eifel drie vulkaanvelden die qua locatie en het tijdstip van ontstaan verschillen: het tertiaire Hocheifel-vulkaanveld en de quartaire vulkaanvelden in de Oost- en West-Eifel.
Ongeveer 45 miljoen jaar geleden vonden door de sterke rek van de aardkorst in het kader van de vorming van de Alpen de eerste erupties in de Eifel plaats. Meer dan 400 tertiaire vulkanen konden in het Hocheifel-vulkaanveld tussen Ulmen en Adenau worden vastgesteld. De Arensberg-vulkaan bij Hillesheim is een getuige uit deze fase.
De vulkaanvelden van de Oost- en West-Eifel zijn duidelijk door dit vulkaanveld van de Hocheifel van elkaar gescheiden.
In het quartaire tijdperk (ongeveer 2,6 miljoen jaar) werd het huidige landschap van de Eifel bepaald. Het Rheinische leigebergte nam weer sterk in hoogte toe, rivieren lieten diepe sporen achter in het landschap. De oorzaak van het vulkanisme tijdens deze fase is de vorming van een zogenaamde (mantel-)plume. Dit is een zone van opgewarmd gesteente in de aardmantel onder de aardkorst van de Eifel. Van hieruit is de magma uit de Eifel-vulkanen aantoonbaar afkomstig.
Ongeveer 700.000 jaar geleden vonden de vulkanische activiteiten in eerste instantie in de West-Eifel plaats. Tussen Bad Bertrich in het zuidoosten tot naar Ormont in het noordwesten loopt een ongeveer 50 kilometer lange stroom van quartaire vulkanen. Dit gebiedt beslaat tegenwoordig het UNESCO Geopark Vulkaneifel.
De meest bekende vulkaanvormen van de West-Eifel zijn de Eifel-maren, die regelmatig gevuld zijn met water en een maar-meer bezitten.
In de Oost-Eifel begon het vulkanisme ongeveer 500.000 jaar geleden in de buurt van de huidige Laacher See en strekt zich uit tot in het Neuwieder Becken. De hoeveelheid door de vulkanen getransporteerde basaltlava, puimsteen en tuf bereikte hier zeer veel grotere dimensies als in de West-Eifel.
De afsluiting van het vulkanisme in de Oost-Eifel vond plaats met een gigantische eruptie. Onder het aardoppervlak vormde zich een gigantische magmakamer, die van de Laacher See had een volume van meer dan 6 km³.
De complete magmakamer leegde zich, een 40 kilometer hoge aswolk stond boven de vulkaan, gloeiende aswolken raasden over het land en goed 15 km³ puimsteen en as werd verdeeld over het land. De rest van de aanwezige aardkorst stortte in, waardoor een gigantisch gat ontstond dat zich met water vulde. Dat is de huidige Laacher See. Dankzij een animatie in de Lava-Dome kunnen bezoekers deze eruptie meebeleven.
Het vulkaanveld van de Oost-Eifel wordt tegenwoordig beschermd door het Nationaal Geopark Laacher See. De talrijke vulkaanpark-stations houden zich bezig met het 'leven en werken met vulkaangesteente'. Historische mijnen, mijngangen en steengroeven documenteren het leven met het vulkanische erfgoed.
Reisbericht van blog "Met de camper": Met de camper door de Vulkaneifel
